Θεραπεία των αδενωμάτων της υπόφυσης
Η αντιμετώπιση των υποφυσιακών αδενωμάτων γίνεται κυρίως (α) με χειρουργική αφαίρεσή τους,
(β) με χορήγηση ειδικών φαρμάκων ή/και (γ) με ακτινοθεραπεία.
A. Φαρμακευτική αντιμετώπιση
Οι φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των αδενωμάτων της υπόφυσης εξαρτώνται σε κάθε περίπτωση από τον τύπο του αδενώματος, δηλαδή από το είδος της ορμόνης που αυτό υπερεκκρίνει. Διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες:
(i) Σε φάρμακα που οδηγούν στη σταδιακή καταστροφή, μείωση του μεγέθους και
ελάττωση της ορμονικής δραστηριότητας του όγκου και
(ii) Σε ειδικές ορμόνες που χορηγούνται για να υποκαταστήσουν τα ορμονικά ελλείμμα-
τα που προκύπτουν όταν ευμεγέθη αδενώματα καταστρέφουν τα φυσιολογικά κύτ-
ταρα της υπόφυσης, επηρεάζοντας δυσμενώς τη ενδοκρινική λειτουργία του αδένα.
Οι φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των αδενωμάτων της υπόφυσης εξαρτώνται σε κάθε περίπτωση από τον τύπο του αδενώματος, δηλαδή από το είδος της ορμόνης που αυτό υπερεκκρίνει. Διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες:
(i) Σε φάρμακα που οδηγούν στη σταδιακή καταστροφή, μείωση του μεγέθους και
ελάττωση της ορμονικής δραστηριότητας του όγκου και
(ii) Σε ειδικές ορμόνες που χορηγούνται για να υποκαταστήσουν τα ορμονικά ελλείμμα-
τα που προκύπτουν όταν ευμεγέθη αδενώματα καταστρέφουν τα φυσιολογικά κύτ-
ταρα της υπόφυσης, επηρεάζοντας δυσμενώς τη ενδοκρινική λειτουργία του αδένα.
Β. Χειρουργική αντιμετώπιση
Το χειρουργείο εκτελείται από εξειδικευμένο νευροχειρουργό μετά από ολική νάρκωση του ασθενούς. Η τεχνική αφορά σε προσπάθεια αφαίρεσης του όγκου μέσω διαρρινικής προσπέλασης (από τη μύτη) και καλείται "εκλεκτική διασφηνοειδική αδενωματεκτομή" (βλ. εικόνα). Σπανιότερα, σε πολύ μεγάλα και δύσκολα προσεγγίσιμα αδενώματα, μπορεί η επέμβαση να χρειαστεί να λάβει χώρα μέσω τομής στο κρανίο.
Το χειρουργείο εκτελείται από εξειδικευμένο νευροχειρουργό μετά από ολική νάρκωση του ασθενούς. Η τεχνική αφορά σε προσπάθεια αφαίρεσης του όγκου μέσω διαρρινικής προσπέλασης (από τη μύτη) και καλείται "εκλεκτική διασφηνοειδική αδενωματεκτομή" (βλ. εικόνα). Σπανιότερα, σε πολύ μεγάλα και δύσκολα προσεγγίσιμα αδενώματα, μπορεί η επέμβαση να χρειαστεί να λάβει χώρα μέσω τομής στο κρανίο.
Γ. Ακτινοθεραπευτική αντιμετώπιση
Τέλος, η ακτινοθεραπεία αφορά σε σε σύγχρονες και ιδιαίτερα εξειδικευμένες τεχνικές, μέσω των οποίων χορηγείται με μεγάλη ακρίβεια ιοντίζουσα (ραδιενεργός) ακτινοβολία, επικεντρωμένα και αποκλειστικά στο αδένωμα, οδηγώντας σε νέκρωση των κυττάρων του και σε συνακόλουθη υποστροφή του.
Τέλος, η ακτινοθεραπεία αφορά σε σε σύγχρονες και ιδιαίτερα εξειδικευμένες τεχνικές, μέσω των οποίων χορηγείται με μεγάλη ακρίβεια ιοντίζουσα (ραδιενεργός) ακτινοβολία, επικεντρωμένα και αποκλειστικά στο αδένωμα, οδηγώντας σε νέκρωση των κυττάρων του και σε συνακόλουθη υποστροφή του.
Το ποιά από τις ως άνω προσεγγίσεις θα επιλεγεί τελικά, εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τον τύπο και το μέγεθος του, αδενώματος, ενίοτε δε και από την επιθυμία του ασθενούς. Έτσι, για παράδειγμα, στις περιπτώσεις αδενωμάτων που υπερεκκρίνουν προλακτίνη (προλακτινώματα) η φαρμακευτική θεραπεία συνήθως επαρκεί, καθώς είναι συχνά τόσο αποτελεσματική που οδηγεί σε πλήρη εξαφάνιση του όγκου. Κατά συνέπεια, το χειρουργείο στα προλακτινώματα εφαρμόζεται αρκετά σπάνια, κυρίως στις περιπτώσεις επίμονης ή/και πιο επιθετικής νόσου. Από την άλλη, όταν καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε αδενώματα που υπερεκκρίνουν αυξητική ορμόνη (GH) ή ACTH, προτιμάται η χειρουργική προσέγγιση ως μέθοδος εκλογής, καθώς μόνη η φαρμακευτική θεραπεία δεν είναι τόσο αποτελεσματική όσο στην περίπτωση των προλακτινωμάτων.
Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι δεν είναι σπάνιο σε έναν ασθενή να εφαρμοστεί συνδυασμός
2 ή περισσότερων διαφορετικών θεραπευτικών μεθόδων, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο.
2 ή περισσότερων διαφορετικών θεραπευτικών μεθόδων, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο.
Ανεξαρτήτως πάντως του θεραπευτικού πλάνου που επιλέγεται σε κάθε περίπτωση, όταν η στρατηγική αντιμετώπισης της βλάβης στηρίζεται στα σύγχρονα θεραπευτικά πρωτόκολλα, επιτυγχάνονται στο πλείστον των περιπτώσεων εξαιρετικά αποτελέσματα. Μας επιτρέπεται έτσι να δηλώσουμε ότι τα αδενώματα της υπόφυσης αντιμετωπίζονται ιδιαίτερα ικανοποιητικά στις μέρες μας, ούτως ώστε η πλειοψηφία των ασθενών να μένει ελεύθερη συμπτωμάτων ή ακόμη και να απελευθερώνεται ριζικά και δια βίου από τη συγκεκριμένη νοσολογική οντότητα και τις επιπλοκές που αυτή δύναται να επιφέρει.
ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ - ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ
Δημήτριος Η. Στεφανόπουλος MD, MSc, PhD(c)
Λυβησίου 2 & Καλαφάτη, Νέα Μάκρη - 19005
Επικοινωνία: Τηλ/Fax.: 22940 50727, Κιν. 697 97 79 215
Email: [email protected]
Περιοχές κάλυψης:
Νέα Μάκρη - Ραφήνα - Μαραθώνας - Αρτέμιδα (Λούτσα) - Πικέρμι - Παλλήνη - Κηφισιά / ΑΤΤΙΚΗ
Δημήτριος Η. Στεφανόπουλος MD, MSc, PhD(c)
Λυβησίου 2 & Καλαφάτη, Νέα Μάκρη - 19005
Επικοινωνία: Τηλ/Fax.: 22940 50727, Κιν. 697 97 79 215
Email: [email protected]
Περιοχές κάλυψης:
Νέα Μάκρη - Ραφήνα - Μαραθώνας - Αρτέμιδα (Λούτσα) - Πικέρμι - Παλλήνη - Κηφισιά / ΑΤΤΙΚΗ