Κλινική εικόνα του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ)
Α. ΣΗΜΕΙΑ & ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ:
1. Διαταραχές Εμμήνου Ρύσεως
Οι διαταραχές της περιόδου στο ΣΠΩ χαρακτηρίζονται από παρουσία κύκλων εμμήνου ρύσεως μεγαλύτερων των 35 ημερών ("αραιομηνόρροια") έως και από πλήρη διακοπή της περιόδου που προϋπήρχε ("δευτεροπαθής αμηνόρροια"). Στην πλειονότητα των περιπτώσεων εμφανίζονται συνήθως από την εφηβεία και διαρκούν για πολλά έτη, ενώ δεν αποκλείεται να μεσολαβούν και διαστήματα με φυσιολογικούς κύκλους. Ο ρόλος του βάρους σώματος φαίνεται να είναι σημαντικός, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι μετά από μικρή σχετικά απώλεια κιλών η έμμηνος ρύση μπορεί να ομαλοποιηθεί.
2. Παχυσαρκία
Το 30-75% των γυναικών με ΣΠΩ είναι παχύσαρκες και στην πλειοψηφία τους εμφανίζουν ανδρικού τύπου κατανομή του λίπους, με συσσώρευσή του στην κοιλιακή χώρα.
3. Σημεία περίσσειας ανδρογόνων όπως:
1. Διαταραχές Εμμήνου Ρύσεως
Οι διαταραχές της περιόδου στο ΣΠΩ χαρακτηρίζονται από παρουσία κύκλων εμμήνου ρύσεως μεγαλύτερων των 35 ημερών ("αραιομηνόρροια") έως και από πλήρη διακοπή της περιόδου που προϋπήρχε ("δευτεροπαθής αμηνόρροια"). Στην πλειονότητα των περιπτώσεων εμφανίζονται συνήθως από την εφηβεία και διαρκούν για πολλά έτη, ενώ δεν αποκλείεται να μεσολαβούν και διαστήματα με φυσιολογικούς κύκλους. Ο ρόλος του βάρους σώματος φαίνεται να είναι σημαντικός, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι μετά από μικρή σχετικά απώλεια κιλών η έμμηνος ρύση μπορεί να ομαλοποιηθεί.
2. Παχυσαρκία
Το 30-75% των γυναικών με ΣΠΩ είναι παχύσαρκες και στην πλειοψηφία τους εμφανίζουν ανδρικού τύπου κατανομή του λίπους, με συσσώρευσή του στην κοιλιακή χώρα.
3. Σημεία περίσσειας ανδρογόνων όπως:
- Δασυτριχισμός. Με τον όρο αυτό περιγράφεται η αύξηση των τριχών σε ανδρογονο-εξαρτώμενες περιοχές όπως είναι το πρόσωπο, η κοιλιακή χώρα, ο μαστός κ.α. (βλ. Εικόνες). Ο δασυτριχισμός οφείλεται στην αύξηση των ανδρογόνων και αποτελεί τη συχνότερη αιτία προσέλευσης των γυναικών με ΣΠΩ για εξέταση. Πρέπει να διαχωρίζεται σαφώς από την "υπερτρίχωση", κατάσταση στην οποία η τριχοφυΐα είναι επίσης αυξημένη, αλλά περισσότερο γενικευμένη και οφείλεται σε γενετικούς λόγους ή σε λήψη φαρμάκων.
- Αυξημένη λιπαρότητα του δέρματος.
- Ακμή. Μπορεί να εκδηλωθεί με άλλοτε άλλη βαρύτητα, από την κοινή ακμή μέχρι τη σοβαρή κυστική ακμή στο πρόσωπο, στην πλάτη και στους ώμους (βλ. Εικόνες).
- Αλωπεκία ανδρικού τύπου. Χαρακτηρίζεται από λέπτυνση και αραίωση των τριχών, με διάνοιξη κυκλικής περιοχής αραιότερης τριχοφυΐας στην κορυφή της κεφαλής.
- Μελανίζουσα ακάνθωση. Θεωρείται δείκτης υπερινσουλιναιμίας και εντοπίζεται στο 10% των γυναικών με ΣΠΩ. Αποτελεί δερματική εκδήλωση στην οποία καφεοειδείς ή μελανίζουσες πλάκες καλύπτουν το δέρμα και του προσδίδουν βελούδινη υφή (βλ. Εικόνες). Η μελανίζουσα ακάνθωση εντοπίζεται συνήθως στις δερματικές πτυχές του σώματος και ιδιαίτερα στον αυχένα και στις μασχάλες, καθώς και στη γεννητική περιοχή.
Β. ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ:
1. Ινσουλινοαντίσταση
Η συχνότητα της ινσουλινοαντίστασης στο ΣΠΩ ανέρχεται στο 50-70% των ασθενών. Όπως ήδη τονίστηκε, η υπερινσουλιναιμία που τη συνοδεύει αυξάνει περαιτέρω την παραγωγή ανδρογόνων από την πολυκυστική ωοθήκη, ενώ εμπλέκεται και στο μηχανισμό των διαταραχών της εμμήνου ρύσεως και της υπογονιμότητας.
2. Διαταραχές του μεταβολισμού της γλυκόζης
Η συχνότητα των προδιαβητικών καταστάσεων ("διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη") αλλά και του διαβήτη τύπου-2 είναι σημαντικά υψηλότερη στις γυναίκες με ΣΠΩ από ότι στο γενικό πληθυσμό. Αυξάνει μάλιστα ακόμη περισσότερο επί συνύπαρξης παχυσαρκίας ή/και διαταραχών της εμμήνου ρύσεως.
3. Δυσλιπιδαιμία
Αφορά σε παθολογικά υψηλά επίπεδα της “κακής” χοληστερίνης (LDL) και των τριγλυκεριδίων, με ταυτόχρονα χαμηλές τιμές της «καλής» χοληστερίνης (HDL). Η κατάσταση αυτή αποτελεί πιθανότατα τη συχνότερη μεταβολική διαταραχή του ΣΠΩ, καθώς αναπτύσσεται στο 70% του πληθυσμού των γυναικών που εκδηλώνουν το σύνδρομο.
1. Ινσουλινοαντίσταση
Η συχνότητα της ινσουλινοαντίστασης στο ΣΠΩ ανέρχεται στο 50-70% των ασθενών. Όπως ήδη τονίστηκε, η υπερινσουλιναιμία που τη συνοδεύει αυξάνει περαιτέρω την παραγωγή ανδρογόνων από την πολυκυστική ωοθήκη, ενώ εμπλέκεται και στο μηχανισμό των διαταραχών της εμμήνου ρύσεως και της υπογονιμότητας.
2. Διαταραχές του μεταβολισμού της γλυκόζης
Η συχνότητα των προδιαβητικών καταστάσεων ("διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη") αλλά και του διαβήτη τύπου-2 είναι σημαντικά υψηλότερη στις γυναίκες με ΣΠΩ από ότι στο γενικό πληθυσμό. Αυξάνει μάλιστα ακόμη περισσότερο επί συνύπαρξης παχυσαρκίας ή/και διαταραχών της εμμήνου ρύσεως.
3. Δυσλιπιδαιμία
Αφορά σε παθολογικά υψηλά επίπεδα της “κακής” χοληστερίνης (LDL) και των τριγλυκεριδίων, με ταυτόχρονα χαμηλές τιμές της «καλής» χοληστερίνης (HDL). Η κατάσταση αυτή αποτελεί πιθανότατα τη συχνότερη μεταβολική διαταραχή του ΣΠΩ, καθώς αναπτύσσεται στο 70% του πληθυσμού των γυναικών που εκδηλώνουν το σύνδρομο.
ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ - ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ
Δημήτριος Η. Στεφανόπουλος MD, MSc, PhD(c)
Λυβησίου 2 & Καλαφάτη, Νέα Μάκρη - 19005
Επικοινωνία: Τηλ/Fax.: 22940 50727, Κιν. 697 97 79 215
Email: [email protected]
Περιοχές κάλυψης:
Νέα Μάκρη - Ραφήνα - Μαραθώνας - Αρτέμιδα (Λούτσα) - Πικέρμι - Παλλήνη - Κηφισιά / ΑΤΤΙΚΗ
Δημήτριος Η. Στεφανόπουλος MD, MSc, PhD(c)
Λυβησίου 2 & Καλαφάτη, Νέα Μάκρη - 19005
Επικοινωνία: Τηλ/Fax.: 22940 50727, Κιν. 697 97 79 215
Email: [email protected]
Περιοχές κάλυψης:
Νέα Μάκρη - Ραφήνα - Μαραθώνας - Αρτέμιδα (Λούτσα) - Πικέρμι - Παλλήνη - Κηφισιά / ΑΤΤΙΚΗ